26 Kasım 2012 Pazartesi

vücudumuzdaki sistemler

6.SINIF



5.üNiTE:VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER
Bir canlının canlılık özelliğini taşıyan en küçük yapı birimine hücre denir. Aynı yapı ve görevdeki hücreler birleşerek dokuları, benzer görevdeki dokular birleşerek organları, benzer görevdeki organlar birleşerek sistemleri, sistemlerde birleşerek canlı organizmayı oluşturur.
İnsan vücudunda destek ve hareket sistemi, dolaşım sistemi, bağışıklık sistemi, solunum sistemi, sindirim sistemi, boşaltım sistemi, üreme sistemi, denetleyici ve düzenleyici sistemler gibi sistemler bulunur.
1 DESTEK VE HAREKET SISTEMI
İnsanlar ve hayvanlar hareket etme özelliğine sahiptirler. Bu hareketlerinin büyük bir kısmı besin bulma, düşmandan kaçma gibi gereksinimlerden ortaya çıkar. İnsanlar hareketlerini destek ve hareket sistemi ile gerçekleştirir .
Destek ve hareket sistemi üç kısımda incelenir
1.İskelet
2.Eklemler
3.Kaslar

İSKELET SİSTEMİ

Kemiklerden oluşmuş, eklem ve bağlarla birbirine tutturulmuş etrafı kaslarla sarılı yapıya iskelet denir.
İskeletimiz :
1.Vücudumuza genel şeklini verir.
2. Hareket etmemizi sağlar.
3. Vücudumuza desteklik sağlar.
4. İç organlarımızı korur.
5. Vücudumuzun dik durmasını sağlar.
İnsan iskeleti üç bölümde incelenir.
1)Baş iskeleti
2)Gövde iskeleti
3)Üyeler








BAŞ İSKELETİ

Baş iskeletini, kafatası ve yüz kemikleri oluşturur. Baş iskeletinde 22 kemik bulunur. Bunların 8’i kafatasını, 14’ü yüz iskeletini oluşturan kemiklerdir.
Kafatasını oluşturan yassı kemikler birbirlerine sıkıca bağlanarak oynamaz eklemleri oluştururlar. Yeni doğmuş bebeklerde kafatası kemiklerinin çoğu ince ve yumuşaktır. Birbirleriyle kaynaşmamış durumdadır. Birbirleriyle kaynaşmaları doğumdan iki yıl sonra tamamlanır. Kafatası kemikleri beyin ve beyincik gibi yapıları korur.

GÖVDE İSKELETİ

Gövde iskeleti; omurga, kaburga kemikleri, göğüs kemiği, omuz ve kalça kemerinde oluşur.

Omurga:

Vücudun gövde kısmında bulunur ve üst üste dizilmiş omur adı verilen kemiklerden oluşmuştur. Her omurda bir omur deliği vardır. Omurların delikleri aynı hizaya gelerek omurga kanalını oluşturur ve omurga kanalı içerisinde omurilik siniri bulunur. Omurga sırt bölgesinde boyundan başlar, kuyruk sokumuna kadar ilerler.
Omurga beş bölgeden oluşmuştur. Bunlar boyun bölgesi 7,
sırt bölgesi 12, bel bölgesi 5, sağrı bölgesi 5, kuyruk sokumu bölgesi 5 omurdan oluşmuştur. Bu omurlar kısa kemiğe örnektir ve bu omurlar arasında yarı oynar eklemler bulunur.

Gelişimini tamamlamış bir insanda omurga S harfi şeklinde kıvranabilen bir yapıdadır. Bu eğrilik omurgaya yaylanma yeteneği ve dengede kolaylık sağlar.

Göğüs kafesi: Sırt omurları, kaburga kemikleri ve göğüs kemiğinden oluşur . Bu bölge Akciğer ve kalbin korunduğu bölgedir.Göğüs kafesinin tam ortasında bulunan üst kısmı geniş aşağıya doğru sivrilen yassı bir kemik vardır. Bu kemiğe göğüs kemiği denir. Göğüs kemiği kaburgalar ve köprücük kemikleriyle birleşerek eklem yapar.


Kaburgalar sağda ve solda olmak üzere 12 çifttir.Her omuz kemerinde iki kemik bulunur. Bunlar kürek ve köprücük kemiğidir.


ÜYELER İSKELETİ
Üyeler İskeleti: Kol ve bacak kemiklerinden meydana gelir. Kollar ve bacaklar kemik köprülerle gövdeye bağlanır. Üyelerin gövdeyle yaptıkları eklemler oynar eklemlerdir.


Kol kemiğiBacak kemiği




İskelet sistemimiz esas olarak kemiklerden oluşur.Kemikler esnek yapılı kıkırdaklardan gelişir. Doğumdan sonra kalsiyum ve fosfor minerallerinin birikmesiyle kıkırdak sertleşir ve kemik oluşur.


KEMİĞİN YAPISI VE ÇEŞİTLERİ



Kemik zarı (Periost) : Kemiğin enine büyümesini, beslenmesini, kırılma ve çatlamalarda onarılmasını sağlar.

Kıkırdak Doku : Eklem bölgelerinde, hareket esnasında kemiğin aşınmasını önler. Ayrıca kemiğin boyca uzamasını sağlar.

Süngerimsi Kemik Doku :İçinde kırmızı iliği bulundurur. Kırmızı kemik iliği kan hücreleri üretir.

Kırmızı İlik :Kemiklerin iç kısmında bulunan süngerimsi kemik doku içinde kırmızı kemik iliği bulunur. Alyuvarları (kan hücreleri) üretir.

Sarı ilik :Uzun kemiklerin ortasında bulunan kemik kanalı içinde sarı kemik iliği bulunur. Yağ depolar ve kan hücreleri (akyuvarlar) üretir.

Sert (sıkı) Kemik : Kemiğe sertlik ve direnç kazandırır. Kemiğe sertliği veren maddelerin başında kalsiyum ve fosfor tuzları gelir.



Kemikler şekillerine göre üçe ayrılır:
ŞEKİLLERİNE GÖRE KEMİKLER




UZUN KEMİKLER

YASSI

KEMİKLER

DÜZENSİZ

KEMİKLER

KISA KEMİKLER




KOL VE BACAK KEMİKLERİ
KAFATASI, KABURGA, GÖĞÜS, KALÇA,
KÜREK KEMİKLERİ
OMURLAR
EL VE AYAK KEMİKLERİ